Wat vooraf ging

In de Middeleeuwen bestond een "operatieve" Vrijmetselarij. Dit waren bouwloges bij kerkelijke, burgerlijke en militaire bouwobjecten. De ambachtslieden woonden en hielden hun bijeenkomsten in deze loges. Als de gebouwen gereed waren, verhuisden de bouwers naar  een andere bouwplaats. De loges hadden een legendarische geschiedenis met bijbelse en andere ideële achtergronden. Hun schutspatroons waren de "Vier Gekroonden" (Quatuor Coronati). Hoewel deze bouwloges over heel Europa werden gevonden, hebben zij in Engeland en Schotland een eigen karakter en doel ontwikkeld.

Bronnen:
Er bestaan ca. 127 Engelse Manuscript Constitutions of Masonry ("geschiedenis" van het bouwvak) en Charges (ambachtelijke en ook morele gedragsregels); vanaf ca. 1400 (Regius Manuscript en Cooke Manuscript) tot Andersons "The Constitutions of the Free-Masons....." (Londen 1723, 1738).

Vanaf een zeker moment in de 17de eeuw in Engeland werden ook andere mannen dan bouwvakkers lid van de loges: deze niet-operatieve "accepted masons" worden "speculatieven" genoemd. Vanaf einde 17de eeuw is het grondgegeven: de bouw aan een onzichtbare Tempel, verzinnebeeld door de tempel van koning Salomo in Jeruzalem. Het uitgangspunt was dat, van de zeven Artes Liberales (Vrije Kunsten), geometrie de basis is van alle architectuur.

Bronnen:
- Scottish Masonic Records: notulenboeken enz. van Schotse operatieve loges (oudste ter wereld) vanaf ca. 1600.
- Schotse Early Masonic Catechisms vanaf ca. 1700 (giving and asking the Mason Word) tot Samuel Prichards "verradersgeschrift" Masonry Dissected (Londen 1730).
- Schotse bijdrage: Mason Word ("het Woord" als middel ter herkenning).
- Engelse bijdrage: Charges ("Oude Plichten").
- Uitgangspunt van de History ("Geschiedenis"): van de zeven Artes Liberales ("Vrije Kunsten") is de Geometrie grondslag van alle Masonry ("Bouwkunst").\